پژوهش در زمینه ترکیبات طبیعی و فارماکگنوزی

شیمی ترکیبات طبعیی
همه ارگانیزم های طبیعی برای رشد و نمو خود اقدام به تولید مواد شیمیایی به نام متابولیت های اولیه یا عمومی و برای ابقا در محیط زیستشان و مبارزه با عوامل نامساعد غیرزنده و یا مهاجمان زنده به سنتز ترکیبات تخصصی تر به نام متابولیت های ثانویه یا تخصصی می نمایند. ترکیبات دسته دوم مانند ترپنوییدها, فلاوونویدها و آلکالویدها با ساختار شیمیایی بسیار متعدد و منحصر به یک گونه یا یک جنس میتواند با داشتن خواص سمی و یا دافع برعلیه سایر موجودات مهاجم و یا رقیب, از ارگانیزم های بوجود آورنده شان محافظت کنند. مطالعه این خواص به توسعه علم شیمی اکولوژی و استفاده از این خواص برای درمان بیماری ها به گسترش علم داروهای گیاهی و فارماکگنوزی منجر شده است.
ما در گروه شیمی ترکیبات طبیعی این مرکز به بررسی شیمیایی گیاهان خشکی و جلبک ها و یا اسفنج های دریایی ایران می پردازیم. به طور خلاصه ترکیبات شیمیایی آنها را با روش های مختلف نظیر عصاره گیری با حلال های شیمیایی و یا با تقطیر با بخار آب استخراج و سپس با روش های کروماتوگرافی نظیر کروماتوگرافی های ستونی, لایه نازک و با فشار بالا خالص می کنیم. این ترکیبات بر اساس آزمون های زیستی نظیر آزمون های مشخص کننده سمیت سلولی, ضد میکروبی و بازدارنده های آنزیم های دخیل در تکثیر سلولی و یا آلفا گلوکوزیداز و باز دارنده استیل کولین استراز برای رد یابی ترکیبات ضد سرطان, ضد میکروب, ضد دیابت و ضد آلزایمر غربالگری اولیه می شوند. سپس این ترکیبات موثره طبیعی توسط روش های طیف سنجی نظیر طیف سنجی جرمی, رزونانس مغناطیس هسته, فرابنفش و مادون قرمز شناسایی و تعیین ساختار شیمیایی می شوند. سپس با کمک همکاران داروشناس بررسی های بیشتر برای توسعه داروهای طبیعی صورت می گردد.
آقای دکتر امیررضا جاسبی استاد شیمی ترکیبات طبیعی هدایت دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پسا دکتری را در این رشته به عهده دارند. در حال حاضر دانشجویان دوره دکتری پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در رشته فارماکگنوزی برروی جلبک های دریایی خلیج فارس و گیاهان مختلف دارویی ایران تحقیقات خود را انجام می دهند. همچنین دانشجویان پسا دکتری بر روی اسفنج ها و میکروب های همزیست آنها برای جداسازی ترکیبات ضد سرطان مشغول به پژوهش می باشند. در کنار دانشجویان داروسازی و فارماکگنوزی دانشجویان دوره فیتوشیمی ازسایر دانشگاه های کشور مشغول به تحقیق و تحصیل در این گروه تحقیقاتی می باشند.
بدینوسیله از دانشجویان دوره های دکتری و اساتید علاقه مند به رشته ترکیبات طبیعی, فارماکگنوزی, شیمی اکولوژی و گیاهان دارویی دعوت به همکاری می گردد.
 آدرس ایمیل: jassbiar@sums.ac.ir